Bağımsız filmlerde ve öğrenci filmlerinde renk paletleri oldukça az kullanılan, çok değer görmeyen bir başlık maalesef. Son birkaç yıldır insanların daha çok dikkat etmeye başladığı renk kullanımı özellikle yeni yeni film çekmeye başlayanların dahil olmaktan korktuğu bir konu.
Sinemanın ilk zamanlarında filmler siyah beyazdı. Renklendirme işlemleri filmlerin boyanması ile sağlanabiliyordu fakat her renk dahil olamıyordu.
Filmlerin renklenmesiyle birlikte ışık, dekor, kostüm gibi alanlarda renklerin önemi arttı. Renk, yansıtılmak istenen duyguları, oluşturulmak istenen atmosferi yaratmak için ilk tercihlerden birisi haline geldi.
Önceki yazılarımızda yönetmenin neden renk teorisini bilmesi ve kullanması gerektiğini anlatmıştık. Filminizde renk paletini kullanmanız, renk teorisine önem vermeniz hikayeye derinlik katacaktır. Roger Deakins’in dediği gibi: “ Renkleri güzel göstermek kolaydır, zor olan hikayeye hizmet etmesini sağlamaktır.”
Film Renk Teorisi
Filmlerde renk teorisi ile belirli renkler seyircilerin sakladığı duyguları açığa çıkarmayı sağlar. Renklerin kullanımıyla seyirci manipüle edilebilir ve yazarın amaçlarına ulaşması sağlanabilir.
Filmlerde Renk Çarkı
Renk çarkı ya da renk çemberi, renklerin ve tonlarının çember şeklinde yan yana gelmesiyle oluşur. Ana renkler (primary colors), ara renkler (secondary colors), üçüncül renkler (tertiary colors) ve diğer renk karışımları bu çemberde yer alır.
Renklerin aralarındaki uyumluluk ve zıtlıklar ile yönetmenler setin nasıl gözükmesi gerektiğini, hangi kostümün kamera için canlı kalacağını ve sahnenin nasıl olması gerektiğini bilir. Aynı zamanda sanat departmanı, görüntü yönetmeni ve kostüm ekibiyle doğru bir iletişim kurarak çalışmak gerekir.
Rengin Temel Yapı Taşları
Ton
Rengin temelinde yer alan ana başlıklardan birisi tondur. Ton “Bir uyaranın kırmızı, turuncu, sarı, yeşil olarak tanımlanan uyaranlara benzer veya bunlardan farklı olarak tanımlanabilme derecesi.” Özetle ton, görebildiğimiz renklerdir.
Doygunluk
Rengin yoğunluğunu tanımlayan kavramdır. Soluk ya da canlı bir renge sahip olabilmek için rengin doygunluğu ile oynayabilirsiniz.
Değer
Renk değeri rengin aydınlık ya da koyu olduğunu belirtir. Koyu mavinin değeri daha yüksek, açık mavinin değeri daha düşüktür.
Bu üç önemli kriterin doğru kullanımı ile sahnenizdeki duyguları manipüle edebilirsiniz.
Renkler Filmdeki Duyguları Nasıl Etkiler
Film bir empati mekanizmasıdır. İyi bir hikaye sizi oldukça ileriye taşıyabilir fakat film görsel bir araçtır. Sadece bir şeyleri okumak bizim için yeterli değildir, görmemiz ve hayal etmemiz de gerekir. Renkler, senaryonun ve yönetmenin bizden ne istediğini, amacının ne olduğunu görmemizi sağlar.
Aşağıda hangi renklerin hangi amaçlar doğrultusunda kullanıldığını görebilirsiniz.
Kırmızı: Kızgınlık, tutku, öfke, istek, heyecan, enerji, hız, kuvvet, güç, sıcaklık, aşk, saldırganlık, tehlike, ateş, kan, savaş, şiddet
Pembe: Aşk, masumiyet, sağlık, mutluluk, memnuniyet, romantizm, çekicilik, oyunculuk, yumuşaklık, hassasiyet, feminen enerji
Sarı: Bilgelik, bilgi, rahatlama, keyif, mutluluk, optimizm, idealizm, hayal gücü, umut, gün ışığı, yaz, sahtekarlık, korkaklık, ihanet, kıskançlık, aç gözlülük, hilekarlık, hastalık, tehlike
Turuncu: Mizah, enerji, denge, sıcaklık, heves, canlılık, samimiyet, gösteriş
Yeşil: İyileşme, yatıştırma, dirayet, azim, öz bilinç, gurur, özgün ve değişmez doğa, çevre, sağlık, iyi şans, yenilenme, gençlik, dinçlik, bahar, cömertlik, doğurganlık, kıskançlık, deneyimsizlik, imrenmek
Mavi: İnanç, tinsellik, ferahlık, sadakat, huzur, sakinlik, istikrar, uyum, birlik, güven, gerçek, özgüven, muhafazakarlık, güvenlik, temizlik, emir, gökyüzü, su, soğuk, teknoloji, depresyon
Mor/Eflatun: Erotizm, asalet, ihtişam, tinsellik, tören, gizem, dönüşüm, bilgelik, aydınlanma, gaddarlık, kibir, yas, güç, hassasiyet, samimiyet
Kahverengi: Materyalizm, sezgi, dünya, ev, açık hava, güvenilirlik, rahatlık, tahammül, kararlılık, sadelik
Siyah: Güç, cinsellik, sofistike, resmiyet, zarafet, bolluk, gizem, korku, gizlilik, mutsuzluk, derinlik, tarz, kötülük, hüzün, pişmanlık, sinir
Beyaz: Koruma, aşk, saygı, saflık, sadelik, temizlik, barış, alçakgönüllülük, hassasiyet, masumiyet, gençlik, doğum, kıs, kar, iyi, evlilik (Batı kültürlerinde), ölüm (Doğu kültürlerinde), soğuk
Gümüş: Varlık, göz alıcılık, seçkinlik, dünyevilik, doğallık, pürüzsüzlük, şıklık, yüksek teknoloji
Altın: Kıymet, bolluk, savurganlık, sıcaklık, sağlık, refah, görkem
Gördüğünüz gibi birçok renk farklı farklı duygulara ve anlamlara karşılık geliyor. Renkleri, oyunla ve setteki aksesuarlarla desteklemeniz gerekiyor.
Filmlerde Renk Psikolojisi
Renk psikolojisi, her tonun doygunluk ve değer ile karışımında yarattığı karmaşık duygularla ilgili bir çalışmadır. Açık mavi sakinliği temsil ederken koyu mavi özgüveni ve gücü temsil edebilir.
Renk Konseptlerinin Dört Çeşidi
Birlikte çok iyi işleyen renk konseptlerini temel alan dört ana renk şeması mevcut.
Filmlerdeki renk paletlerini irdeledikçe kendi film ya da televizyon işiniz için yararlı olacak temelde dört renk konseptini de öğrenmeniz gerekiyor.
Monokrom Şema (Tek Renk Şeması)
En temel şema olan monokrom şema, tek renk üzerinde oluşturulan bir şemadır.
Matrix’te kullanılan temel renk yeşildir. Yeşil rengi üzerinden monokrom geçişlere göre sahne renkleri, kostümler tercih edilmiştir. Filmde Neo’nun tercihleri sonucu bilincindeki ve gerçeklikteki farklılaşmaya, Neo’nun azmine vurgu vardır. Oldukça karanlık ve kasvetli bir havaya sahiptir çünkü distopik bir geleceği gösterir.
Monokrom mutsuz ya da enerji düşürücü olmak zorunda değildir.
Büyük Budapeşt Oteli filminde genellikle pembe ve mavi renklerinin pastel tonları temel alınmıştır. Aşk, oyunculuk havası üst tonlardadır. Pembe masumiyeti yansıtsa da pembe kodlanmış karakterlerin aksiyonları çok da masum değildir. Filmde kasvetli ve karamsar bir dünya olmadığını, karakterlerin kendi renk koduna göre kostümler ve objeler tercih ettiğini görebilirsiniz.
Analojik Şema (Benzer Renk Şeması)
Bu şema, renk çemberinde birbirine komşu olan renklerin bir arada kullanılmasıyla oluşur. Genellikle sıcak ya da soğuk tonlar arası benzerlikler tercih edilir. Asıl amaç renklerin birbiriyle denge ve uyumluluk oluşturmasını sağlamaktır.
Blade Runner 2049 filminde teknolojik olarak gelişmişlik, parlak ışıklar ve distopik bir dünya gösterilir. Mor, mavi tonları canlı ve kontrast olacak şekilde tercih edilir. Örneğini verdiğimiz sahnede ana karakterimiz Officer K depresif ve duygusal bir durumdadır bu nedenle kadrajın sağ tarafı karanlıktır. Kadrajın sol tarafındaki hologram pembe ve mavi renklerindedir çünkü Officer K aşk hayatından dolayı bir boşluktadır, hologram onun istek ve arzusuna karşılık gelir. Mavi saçları da bu dünyayla uyumludur, teknolojiye bağlantılıdır.
Tamamlayıcı Şema (Zıt Renk Şeması)
Tamamlayıcı renkler, renk şemasında karşı karşıya kalan ama birbiriyle uyum sağlayabilen zıt renklerdir. Genellikle film posterlerinde oldukça kullanılır. Çoğunlukla mavinin ve turuncunun tercih edildiğini görebilirsiniz.
Tamamlayıcı renklerin tercih edilmesinin nedeni genellikle seyircinin psikolojisiyle oynamayı amaçlar. Tonun, doygunluğun ve değerlerin manipülasyonu ile filmin tonu postere yansıtılır.
Pazarlama amacının dışında hikayecilik için de çok önemlidir. Karakterler arası bağı güçlendirebilir ya da arkaplandan ayrılarak karakter ve objeleri daha çok göze çarpar hale getirebilirsiniz.
Mad Max serisinin 30 yıl sonra vizyona giren dördüncü filmi Fury Road’da çölün kavurucu sıcağını vurgulamak için gökyüzünün maviliği ile kumların turunculuğu zıtlık oluşturmuştur. Genel olarak turuncu ve mavi tonlarına filmde yer verilmiştir.
Triad Şema (Üçlü Renk Şeması)
Renk çarkında eşit mesafede olan üç renk ile oluşturulan şemadır. Görüntüye derinlik katar. Dikkat çekmek istediğiniz birkaç obje olduğunda aralarında doygunluk ve değeri değiştirerek odağı korumayı tercih edebilirsiniz.
Pierrot le Fou, Fransız Yeni Dalga döneminde kuralları yıkan ve deneyselliğiyle ön plana çıkan bir film. Kırmızı, sarı ve mavi renklerinin üçlü kullanımı filmin değişken ve kaotik anlatımı için doğru bir etki oluşturuyor. Sahneden sahneye atlamalarının ve zaman kaymalarının bütünlüğünü korumasını sağlar.
Uyumsuz Renk Paletleri
Uyumsuz renkler, renk paletinde tam anlamıyla zıt olmayan ama zıt olmaya çok yakın renkleri temsil eder. Renk teorisinde zıt renkler birbirinin direkt karşısında olan renklerdir (Örneğin; sarı ve mor, mavi ve turuncu…) Baktığınız zaman zıt renkler de birbiriyle uyumsuz renkler olmalıdır çünkü zıtlardır.
Evet biraz karışık bir konu olsa da daha doğru bir şekilde açıklayalım.
Uyumsuz renkler üst başlıklardaki şemalarda yer veremediğimiz renklerdir. Örneğin mor ve sarı zıt renktir fakat mor ve turuncu uyumsuzdur. Uyumsuz renkleri genellikle dikkati bir tarafa, kişiye ya da objeye çekmek istediğimizde tercih ederiz.
Amelie filminin genel tonları olan kırmızı ve turuncular Amelie’nin sıcak ve sevgi dolu karakterini yansıtıyor. Lambalarda, perdelerde ya da kulübelerde kullanılan mavi ve filmin genelindeki kırmızı tonlarının zıtlığı ile Amelie’nin üzgün ve yalnız tarafı vurgulanıyor.
İlişkili Renk Paletleri
İlişkili renkler, renklerin kendi arasındaki bağı değil karakterle ya da objeyle bütünleşmiş renkleri tanımlar.
Kill Bill filminde The Bride karakterine atanan sarı rengi ile tehlikeye vurgu yapılır. Harry Potter filminde Dolores Umbridge’in pembe rengi kötü karakterini göstermemek için manipülasyon amaçlı tercih edilmiştir.
Geçişli Renk Paletleri
Bu başlıktaki geçişten kastımız renkler arası uyumlu bir geçiş değil, karakterin film boyunca aldığı yolda değişen özelliklerini temel alan bir geçiştir. Hikayede karakterin yolculuğu dramatik çatışmanın oluşması için oldukça önemli.
İlk başta çok iyi ve masum bildiğimiz karakterin hikaye sürecinde asıl kötü karakterimiz olduğunu öğrenmemiz gibi. İlk başta beyaz rengi temsil ederken hikaye gelişimine göre gri ve sonrasında siyahı temsil etmesi bu dönüşüme örnek verilebilir.
Tabi ki bu geçişler çok keskin geçişler olmak zorunda değil. Renk değerinde, doygunluğunda ve tonunu ufak değişimler bile geçişi simgeler.
Renkleri tek başınıza belirlemek zorlayıcı olabilir. Ekibinizin yardımı olması çok iyi olacaktır.
Harry Potter filminde karakterlerin kıyafetleri, hava durumu, görüntünün sıcaklığı son filme yaklaştıkça kararır ve kasvetli bir hal alır. İlk başlarda sıcak tonlara yer verilirken son filme doğru soğuk tonlar kullanılır. Harry’nin Voldemort’tan uzak kaldığı ve Dursley’lerin evinden çıkıp Hogwarts’a girdiği dönem onun için daha başlangıç dönemidir. Hogwarts’ta durumlar karışmaya başladıkça ve Voldemort Harry’e adım adım yaklaştıkça ilk zamanların büyüsü kaybolur. Harry, hayatta kalma ve insanları kurtarma evresine geçer. Bu süreçte ilk başlarda daha mutlu olan Harry, seri sonuna doğru daha da karamsar bir ruh haline bürünür.
Renk Paleti Oluşturan Yardımcı Araçlar
Filminiz için moodboard oluşturan yazılımlar olduğu gibi renk paleti oluşturan yazılımlar da mevcut.
AI Color Wheel, Huemint, ColorMatcher, AI Color Generator, Eva Design System, Khroma gibi yazılımlar mevcut fakat aralarında en sevilen ve en geniş kapsamlı sonucu veren yazılım Colormind.
Colormind deep learning (derin öğrenme) yöntemini kullanan bir yazılım. Fotoğrafların, filmlerin ve popüler sanatların renk stillerini öğreniyor. İstediğiniz renkleri söyleyerek size doğru renk şemasını sunuyor.
Colormind’ı Midjourney’in renkler için olan versiyonu gibi düşünebilirsiniz.
Colormind yanında Movies In Color yazılımı da güzel sonuçlar veriyor. Filmlerden renkleri ve renk tayflarını seçerek genel bir tayfa ulaşmanızı sağlıyor.
İyi bir hikaye iyi bir başlangıçtır fakat hikayenizin yanında iyi bir prodüksiyon, iyi kurgu ve renk de önemlidir. Ekibiniz ve hayal gücünüz ile iyi eğlenceler…
Kaynak: NoFilmSchool
