Podcaste başlamak eğlenceli, kazançlı ve ilgi çekici olabilir. Hedeflerine bağlı olarak hobi, yan kazanç sağlamak ya da iş kurmak için başlayabilirsin. Bu yazıda podcast yayınlarına nasıl başlayabileceğine ve nasıl para kazanabileceğine değineceğiz.
Podcast Nedir?
Podcast; ses kaydedilerek yayınlanan, belli bir konu hakkında konuşulan, bir ya da birkaç konuşmacının yer aldığı, bölümleri olan serilerdir. Aklına gelebilecek her konu hakkında podcast programı/bölümü yapabilirsin.
Podcast Yayınlarına Başlama Nedenleri
Podcast yayınlarına başlamak için çok neden var fakat en yaygın nedenler:
- Dinleyici Kitlesi Oluşturmak: En başarılı podcastler milyonlarca dinleyiciye ulaşıyor. Takipçi kazanabilmen için en ucuz yol podcast yayınlarıdır.
- Kendi Alanında Bir Uzman Olarak Güvenilirlik Oluşturmak
- Başka Bir Gelir Kaynağına Sahip Olmak: Podcastler ürün ya da hizmet satışı için oldukça samimi bir ortamdır. Kendi ürün ve hizmetlerin yoksa ürünlerinin reklamını yapabileceğin sponsorluklardan gelir elde edebilirsin.
- Kendi İletişim Ağını Oluşturmak: Podcast sayesinde konuştuğun konuya ilgisi olan ve iş hayatında gelecekte sana yardımcı olabilecek insanlarla iletişim kurabilirsin.
- Eğlenmek: Özellikle bir iş ve para kazanma amacı gütmeden de podcast yayınlarına başlayabilirsin. Tamamen kendi eğlencen için kayıt tuşuna basabilir ve istediğin konularla ilgili konuşabilirsin.
Podcast İle Alakalı Yanlış Bilinenler
Yaptığı işe ya da hayat tecrübelerine bağlı olmaksızın herkes podcaste başlayabilir. Yaygın olarak yanlış bilinenler seni kendi programına başlamaktan alıkoymasın.
- Belirli Bir Yeteneğe Sahip Olmak: Podcast için belirli bir yeteneğe sahip olman gerekmiyor. Konuşma becerin varsa istediğin her şeyi konuşabilirsin.
- Pahalı Ekipmanlara Sahip Olmak: Hali hazırda sahip olduğun ekipmanları kullanabilirsin, başlangıç için pahalı ekipmanlar almana gerek yok. Ayrıca bir yazılım satın almana da gerek yok, ücretsiz yazılımlar da oldukça başarılı.
- Podcast Bitmek Üzere Olan Bir Ortam: Podcast ölmüyor. Spotify ve Apple gibi podcast yayını sağlayıcı ortamlar bu alan için yatırım yapıyorlar.
- Çok Fazla Takipçiye/Dinleyiciye Sahip Olmak: İlk zamanlarında çok fazla takipçin olmayacak ve zamanla dinleyici kitleni oluşturacaksın. Çok ünlü birisi değilsen seni ilk bölümden milyonlarca kişi dinlemeyebilir ve bu çok normal.
- Podcast Bölümleri Uzun Olmalı: Podcast yayınları için belirli bir süre yok. Dinleyici kitlene, konuna göre kısa ya da uzun olabilir.
5 Adımda Podcaste Giriş
Podcaste başlamak istiyor ama nereden başlayacağını bilmiyorsan 5 adımda bu belirsizlikten kurtulabilirsin.
1. Ana Temanı Belirle
Tema belirlemek konuşacaklarını kısıtlayacak gibi görünse de içeriğe odaklanmanı ve uzun süreli dinleyici kitlesi yakalamanı sağlayacaktır. Aynı zamanda güven oluşturmanı ve konu hakkında uzman olmanı ya da uzman olarak görünmeni sağlayacaktır.
Mümkün olduğunca genel kapsamlı bir tema seçerek bölümler boyu farklı konulara değinebilirsin. Ama belli bir kitle oluşturabilecek kadar belirli bir tema olması gerektiğini unutma.
- Var Olan Podcastleri Araştır
İlk bölümünü kaydetmeye başlamadan önce senin seçtiğin temadaki benzer podcastleri araştırıp onların neler yaptığını inceleyebilirsin.
Seçtiğin temayla bağlantılı yayınlar bulamayabilirsin ya da bu alanda çok fazla yayın olduğunu görebilirsin. Önemli olan podcastinin öne çıkabilmesi için neler yapman gerektiğini planlaman.
- Format Ve Ritmini Belirle
Podcastinde tek ya da bir grup konuşmacı olabilir, tamamen kendi tercihine bağlı. Eğer podcastinde yanında birisini istiyorsan daha etkili bir podcast için iş birliği yapmanız gerekir. Aynı şekilde eğer bir konuğun varsa kayıt öncesi programla ilgili görüşmeniz gerekir.
Ritimden kastımız ne sıklıkla bölüm yayınlayacağınla alakalı. Nasıl bir programın olacak? Bazı podcastler günlük, bazıları iki haftada bir bölüm yayınlayabiliyor. Kendi planlamanı yapman gerek. Dinleyicilerinin ne zaman bölüm paylaştığını bilmeleri önemli.
- Dinleyici Kitleni Tanımla
Tartışmalı olsa da, podcaste başlamadan önce cevaplaman gereken en önemli sorulardan birisi: Bu podcast kimler için? Aklında belirli bir dinleyici kitlesinin olması hem değerli hem de uygun bir içerik üretmeni sağlayacaktır. Hitap etmek istediğin dinleyici kitlesini basit bilgilerler belirleyebilirsin.
- Yaş aralığı ne?
- Nerede yaşıyorlar?
- Hangi iş kolunda çalışıyorlar?
- Medyanın hangi kollarını takip ediyorlar?
- Düzenli podcast dinleyicileri mi?
- Boş zamanlarında neler yapmaktan hoşlanıyorlar?
- Çoğunlukla nasıl sorunlarla karşılaşıyorlar?
- Neyi daha çok bilmek isterlerdi?
2. Markanı ve Çevrimiçi Farkındalığını Oluştur
Podcastini isimlendirmek oldukça önemli bir aşama. Podcast konunla bağlantılı ya da beğenilebilir, hatırlanabilir bir isim kullanmayı tercih etmelisin. “Podcast” kelimesine yer vermemek daha doğru bir karar olur çünkü hem gereksiz hem de fazla kelimeyle uzun bir isim yaratmak ilgiyi dağıtacaktır.
Fazla ve gereksiz kelimeden bahsetmişken, başlığın uzunluğunu kesinlikle göz önünde bulundurmalısın. Daha uzun bir isim seçmek podcastin iyi olduğu anlamına gelmez. Hatta Pacific Content’in araştırmasında çoğu podcastin isminde 29 ya da daha az karakter olduğu saptanmış.
İsim bir yana kendi marka elemanlarını oluşturmak için de zaman harcaman önemli. Marka elemanları; programın kapak resmini, renk paletini, özel tasarımları ve ses işçiliğini kapsıyor.
Ücretsiz yazılımları kullanarak kendi kapak tasarımını yapabilir ya da profesyonel tasarımcı ile çalışarak yaratmak istediğin etkiyi yakalayabilirsin.
Ses işçiliğinden kastımız giriş ve çıkış müziği. Müzik yapmaya yatkınsan ve ilgi duyuyorsan kendi müziğini kendin yapabilirsin. Belki de kendini profesyonel bir müzisyen ya da stüdyoya bırakabilirsin. Bir başka seçenek de telifsiz müzik kitaplıklarına bakarak kendi tarzına göre bir müzik seçebilirsin.
- Websitesi ya da RSS Yarat
Artık kaydedilmiş bir ya da iki bölümün var ve bu bölümleri ulaşılabilir kılman gerekiyor. Bunu yapabilmeni sağlayan yollardan birisi podcastin için websitesi oluşturmak. Ücretsiz ya da ücretli araçları kullanarak websiteni oluşturabilirsin. Daha profesyonel bir sonuca ulaşmak için ücretli seçenekler daha iyi olabilir.
Bir diğer seçenek ise RSS yaratmak. RSS, “Really Simple Syndication” (Çok Basit Besleme) ya da “Rich Site Summary” (Zengin Site Özeti)’nin kısaltmasıdır. RSS Feedleri metindir, dinleyicinin içerikteki güncellemeleri kaçırmamasını sağlayan bilgilendirme aracıdır. Podcast özelindeki sitelerde RSS Feedleri yaratabilirsin. Günümüzde podcast sağlayıcı yazılımlar RSS feedlerine dayanarak sistemini devam ettiriyor. Bu sayede podcastini Apple, Spotify ya da diğer podcast sağlayıcılara ekleyebilmek ve dinleyicilerini bilgilendirmek için websitesi oluşturmana gerek kalmayacaktır.
Senin için podcastini yayınlayacak ve RSS feedleri oluşturacak ücretsiz ya da küçük bir meblağ talep edebilecek şirketler mevcut. Tek yapman gereken bölümünü ve temel bilgilerini yüklemek.
- Sosyal Medya Profili Oluştur
Eğer podcaste başlıyorsan, podcast adı üzerinden bir sosyal medya hesabı oluşturman gerekecek. Farklı farklı platformlarda birçok hesap açmaya kalkışabilirsin fakat dinleyici kitlenin hangi platformları daha çok kullandığını bilmen ve buna göre hareket etmen önemli. Çünkü sosyal medya iyi bir pazarlama alanıdır fakat doğru kullanabildiğin sürece etkilidir.
- Podcast Platformunda Hesap Oluştur
Bu madde opsiyonel olsa da önemli maddelerden birisidir çünkü podcastinin daha keşfedilebilir olmasını sağlayacaktır. Çoğu platform RSS bilgilerine güvenir, bu nedenle podcastinin sahibi olduğunu doğrulayabilmen için hesap oluşturmuş olman gerekir.
Bazı popüler podcast yayın kanalları şu şekilde:
- iTunes
- Spotify
- Stitcher
- Audible
- Google Podcast
- iHeartRadio
Podcastin başarılı bir şekilde yüklendikten sonra bu paylaşım kanalını takip eden kullanıcılar anahtar kelimeleri ya da podcast ismini arattığında karşılarına çıkacaksın.
3. Kayıt Ekipmanları ve Kurgu Programları
Bilgisayar, tablet ya da telefon kullanarak kayıt yapabilirsin fakat daha iyi ve temiz bir ses için çoğu popüler yayıncının önerisi podcast mikrofonuna yatırım yapmak.
İstemezsen podcast kurgu programına para harcamana gerek yok. Apple cihazlarında ücretsiz olan GarageBand iyi bir seçenek. Audacity gibi tüm cihazlarda ücretsiz olan bir uygulama da kullanabilirsin. Öte yandan Adobe Audition, Logic Pro X ya da Hindenburg Journalist gibi ücretli ve daha profesyonel yazılımları kullanıp kullanmamak sana kalmış.
Kurgu yapmak ilgimi çekmiyor dersen bir freelancer ile çalışabilirsin. Fiverr, Upwork ve Craigslist gibi sitelerden frellancerlara ulaşabilirsin.
4. İlk Bölümünü Kaydet ve Kurgula
Ekipmanlarını belirledikten sonra ilk bölümü kaydetmeye hazırsın. Bazı podcast yayıncıları kayıt öncesi konuşacağı konuların havada ve eksik kalmaması ya da karmaşa yaratmaması için metin çıkarıyor. Doğaçlama gitmek de eğlenceli olabilir tabi. Konuşma yeteneğine bağlı istediğin tercihte bulunabilirsin.
Senaryon olsa bile ara vermen gerekecek, duraksamaların olacak ve tekrardan kaydetmen ya da kurguda düzenlemeler yapman gerekecek. İşin sonunda ne kadar pratik yaparsan o kadar öğrenmiş olacaksın. Podcast yayıncılığı öğrenilebilen bir yetenektir ve zaman alır, zamanla daha pürüzsüz bir hal alır.
- Bölümlerini İsimlendir
Kaydettiğin tüm bölümlere kendine has isimler vermelisin. Bölüm başlıklarının bölümün hangi konuyla alakalı olduğunu tanımlar olması ve (eğer varsa) konuğun kim olduğuna değinmesi gerekir.
Zekice ya da nükteli isimler koymak ilgi çekici olsa da uygun ve isabetli isim bulmak daha stratejik olacaktır. Doğru isimlendirme podcastinin SEO çalışmaları için gereklidir. Bu sayede dinleyicilerin seni keşfetmesi daha da kolaylaşır.
- Program ve Bölümler İçin İlgi Çekici Tanıtımlar Yaz
Potansiyel dinleyici kitlen için programın ne ile alakalı olduğunu anlatan bir sinopsis yaz. Bunu bölümlerin için de uygula. Genel sinopsisin için belli sorulara net cevaplar vermen gerekiyor:
- Podcast ne ile alakalı?
- Podcastin hedef kitlesi kimler?
- Dinleyiciler ne duyacak?
- İnsanlar neden senin programını dinlesin? Seni dinleyerek ne elde edecekler?
- Ne sıklıkla / ne zaman yeni bölüm yayınlayacaksın?
- Podcastini dinlemekten başka insanlar seninle nasıl bağlantı kurabilir? Seninle hangi kanallar üzerinden etkileşime geçebilirler?
Bölüm açıklamaların da bu şekilde net olmalı ama tabi ki bölümlerin içeriklerine göre bağlantılı linkleri, ürünleri ya da konuştuğun konuyla alakalı ulaşabilecekleri linkleri de ekleme özgürlüğüne sahipsin.
- Bölümünü Kanala Yükle
Podcastin paylaşıma hazır hale geldiğinde tercih ettiğin platforma göre ilk bölümünü yayınlayabilirsin.
5. Podcast Reklamını Yap
Podcastin ulaşılabilir ve indirilebilir bir hale geldiğinde sıradaki adım programınla ilgili tanıtım yapmak olacak. Kendiliğinden yayılma politikasını tercih edip direkt link göndererek önce arkadaşların ve ailenle paylaşabilir, onların da kendi çevrelerine duyurmalarını bekleyebilirsin. Ya da ücret ödeyerek sosyal medya mecralarında reklam veren şirketlerle anlaşabilirsin. Belki de bu iki seçeneği aynı anda uygulamaya geçirebilirsin, tamamen senin seçimine kalmış.
Popüler bir yöntem ise podcastine Instagram, Twitter, Facebook ve TikTok gibi sosyal medya mecralarında yaygınlık kazandırmak. Şahsi hesabında, zaten belli bir takipçi kitlesine sahip olduğun hesapta daha hızlı bilgi yayılır. Eğer böyle bir hesabın yoksa sadece podcast tanıtımı ve topluluk ile bağlantı kurmak için bir hesap oluşturabilirsin.
Podcast İle Para Kazanmak
Podcast ile para kazanmanın farklı yoları mevcut. Bazı yöntemlerde milyonlarca takipçiye ihtiyacın yokken bazıları için dinlenme sayısına bakılıyor. Hangi yolları seçersen seç, yayıncı olarak birden fazla gelir akışın olması önemli. Tek bir gelir kapının olması seni büyük bir ekonomik riske sokacaktır.
- Sponsorlu Reklamlar (ya da Bölümler)
Eğer popüler podcast programlarını takip ediyorsan yayıncının sponsorlu reklamda metin okuyor gibi konuştuğunu fark etmişsindir. Bazı şirketler direkt olarak verilen metinleri okutarak reklamını yaptırır ve metinler değiştirilemez.
Reklamlar para kazanmak için en kolay yol olsa da genellikle büyük dinleyici kitlesine sahip olman ve bu kitlenin detaylı demografik bilgilerine sahip olman gerekir. Şirketler kendi reklamları için senin podcastinin doğru bir seçim olacağından emin olmak isterler. Buna bölümlerinin ne kadar dinlendiğine ya da indirildiğine ve dinleyici kitlenin kimler olduğuna bakarak karar verirler.
- Anlaşmalı İndirim Kodları ve Linkler
Markalar sponsorlu reklamların ayrı bir kolu olarak indirim kodları belirleyerek dinleyicilerine özel kodlar oluşturabilir. Her kullanılan indirim kodunda belli bir komisyon alman sağlanır. Bu kodu sadece bölümün içerisinde değil sosyal medya hesaplarında da paylaşarak daha çok kişinin kullanımına sunabilirsin.
Aynı şekilde ürün linki ilettiğinde linke tıklanması ve o link üzerinden satış yapılmasıyla kazanç elde etmen mümkün. Popüler anlaşmalı bağlantı markaları: Amazon, LTK ve Skillshare.
- Kendi Hizmet veya Ürünlerini Tanıtmak
Var olan herhangi bir hizmet ve ürünün daha fazla satışa ulaşması için podcast programını kullanabilirsin. Ne sunduğunun ve bu hizmetten/üründen nasıl fayda görülebileceğinin direkt olarak senden duyulması dinleyiciyi cezbedecektir.
- Danışmanlık ve Koçluk
Bir konunun uzmanı olarak sektörel bilgeliğin, podcastte ücretsiz olarak iletebileceğin bilgilerden çok daha fazla olabilir. Podcastin sayesinde danışmanlık yapabilir ve müşteriler ile özel görüşmeler planlayabilirsin.
- Bağış ve Bahşiş Kabul Etmek
Podcast yapmak zaman ve emek ister. Bölümlerin yapım maliyetlerini karşılamak için bağış sistemine geçebilirsin. Bağışları Venmo, Patreon ve GoFundMe gibi platformlardan toplayabilirsin.
Eğer bağış sistemine girmeyi düşünüyorsan dinleyicilerine bu kazancı neye harcayacağını belirtmen iyi olabilir. Mikrofon mu alacaksın yoksa sana yardımcı olması için stajyer mi işe alacaksın?.. gibi ihtiyaçlarını belirtebilirsin.
- Ücretli Erişim ve Üyelik
Podcastler genellikle dinlemek ve indirmek için ücretsizdir. Para kazanabilmek için ücretsiz bölümlere ek bazı bölümleri ücretli bir sisteme yükleyebilirsin ve ücret karşılığı bu bölümler dinlenebilir/indirilebilir. Bu şekilde bölüm başı ya da premium üyelik ile dinleyicinin ödeme yapması gerekir.
Patreon ve Buy Me a Coffee, takipçi-özel içerik konusunda popüler platformlardır.
- Reklam Ağları
Podcast reklam ağları ajans gibi çalışır. Markalarla bağlantıları vardır ve belki de kendi başına ulaşamayacağın fırsatlara ulaşmanı sağlar. Bazıları direkt olarak reklam verene ulaşmanı sağlar. Bazılarıysa senin adına bu işlerle ilgilenir ve reklam verenlerle senin adına görüşür.
AdvertiseCast, PodcastOne ve Megaphone bu reklam ağlarından bazıları. Bir reklam ağına katılmak için minimum dinleyici sayısı gibi belirli gereksinimleri karşılaman gerekebileceğini unutma.
- Ürün Satışı
Marka ve dinleyicilerine bağlı olarak podcastinin logo, ikon ve imza cümlelerini satışını yapacağın ürünler haline getirip kendi markanı oluşturabilirsin. Örneğin düzen ile alakalı bir podcast programın varsa kendi logonun olduğu ajanda, takvim gibi ürünlerin üretim ve satışını yapabilirsin.
Özetle podcaste başlamak hem eğlenceli hem de kazançlı olabilir. Evet herkes yapabilir ama başarılı olmak için çaba göstermek gerekir. Olumsuz yanları da olabilecek bu alanda doğru kararlarla güzel bir başlangıç yapabilir ve süreci iyi ilerletebilirsin. Podcast dünyası seni hem ekonomik hem de duygusal anlamda rahatlatabilir bir alan olacaktır.
Kaynak: Forbes
