Film nihayetinde görsel bir medyumdur. Bu da demektir ki filminizdeki her sahnenin bir anlamı ve sebebi olmalı. Sahne kompozisyonunun yanı sıra kamera hareketleriniz için de aynısı geçerlidir.
Peki kaç farklı kamera hareketi vardır ve bu hareketler izleyiciye ne hissettirir?
Bugün bu sorular üzerinden ilerleyeceğiz ve üzerinde uzmanlaşarak izleyiciye hikayeyi anlatabileceğiniz birkaç kamera hareketini inceleyeceğiz.
En temel hareketlere odaklanmayı planlıyoruz; fakat belirtmek gerekir ki yönetmen ve görüntü yönetmenleri tarafından film ve televizyon prodüksiyonlarında kullanılan daha birçok kamera hareketi mevcuttur.
Birkaçına beraber bakalım.
1 – Sabit Çekim
- Kamera hareket etmez.
- Hikayenin nasıl ilerlediğini ya da neler olduğunu anlamamız için durağanlık sağlar.
- Örnek: Lawrence of Arabia filminde, atlının bize gelişini gördüğümüz geniş plan.
2 – Zoom
- Kameranın görüş alanının genişlediği ya da daraldığı, kamerayı hareket ettirmeden sahnenin bir kısmının büyütüldüğü plandır.
- Olan bitene yaklaştırır ya da uzaklaştırır. İzleyiciye dahil olma ya da ayrılma hissi verir. Aynı zamanda kadrajda aktarılan bilgi değiştiği için sahne hakkındaki algımızı da yönetir.
- Örnek: Stanley Kubrick’in filmi Barry Lyndon’da kullanılan zoom çekimler karakterlerin tepkilerini algılamamız için kullanılır.
3 – Pan
- Pan’da kamera bir uçtan diğer uca sağa ya da sola doğru hareket eder.
- Kameranın yeri değişmez.
- Zoom’da olduğu gibi izleyiciye yeni bilgiler verirken bir yandan da karakterin göz hareketlerini takip ediyormuş hissi verebilir.
- Örnek: Hitchcock The Birds filmindeki Tippi Hedren karakterini eve girerken ve çıkarken takip ediyor.
4 – Tilt
- Kamera yer değiştirmeden yukarı ve aşağı hareketler yapar.
- Tilt hareketi sahnenin perdesi olarak da adlandırılır. Sahne sırasında bir karakteri ya da onun durumunu açığa çıkarabilir.
- Örnek: Avengers’da yukarı tilt hareketi ile Captain America’yı kostümü ile beraber görürüz. Karakterin gücünü ve liderliğini pekiştiren bir sahnedir.
5 – Whip Pan (Kırbaç Panı)
- Kırbaç panı görüntünün bulanıklaşacak kadar hızlı pan yapmasıdır.
- Wes Anderson, Paul Thomas Anderson, ve Damien Chazelle’in sevdiği bir harekettir.
- Sahnenin hızı yükselerek seyircide bir heyecan yaratılır.
- Örnek: Wes Anderson’un mekanı hissettiren ve hikaye anlatımının neredeyse ayrılmaz bir parçası haline gelen kırbaç panları.
6 – Swish Tilt (Kırbaç Tilt)
- Kamera yer değiştirmeden yukarı ya da hızlıca bakar.
- Dikkatimizi başka bir noktaya çekmek ya da hikayenin bir parçasına odaklanmamızı sağlar.
- Örnek: Süpermenin ne kadar hızlı ve uzağa gittiğini görebilmek için swish tilt yapılıyor.
7 – Takip
- Kamera özneyi takip eder. Bu hareket sahneye hareket hissi katar ve sahneye anlam yükler. Karakter yürürken biz de onun ruh haline gireriz.
- Örnek: Susturulmuş silah sahnesinde kamera iki karakteri de takip eder.
8 – Crab (Yengeç)
- Yengeç de takip ve dolly’nin bir çeşididir. Özne ile belirli bir uzaklıkta yan yana gidilir.
- Takip edilen, kovalanan ya da gezinilen karakterin hissiyatına erişiriz.
- Örnek: Jackie Browne’da uyuşturucu parası taşıdığını bilmediğimiz Jackie’nin yanında kamera da kayıtsızca akar.
9 – Arc (Yay)
- Yay çekimde takip çekime benzer şekilde kamera öznenin etrafında yarım ay çizecek şekilde hareket eder. Micheal Bay’in sevdiği bir hareket tarzıdır.
- İzleyiciye karakterler ile beraber hikayeyi anlama imkanı verir.
- Örnek: Bad Boys’taki bu sahne karakterlerin farkındalık anlarını bize de hissettirir.
10 – Uzun Plan
- Amaç tek bir kameradan karakteri görüyormuş hissi vermektir.
- Tek bir plandan oluşan filmler bile vardır.
- Bu stil karakterin perspektifine özgün bir pencere açarak seyircide zaman hissi yaratır.
- Örnek: Boogie Night’taki bu uzun plan bizi 70’ler gece hayatına götürür.
Film İzlerken Hareketlere Dikkat Edin
İlk başta söylediğimiz gibi bu yazıda sadece 10 hareketten bahsedildi fakat kamera hareketleri çok fazladır ve gün geçtikçe ve teknoloji ilerledikçe de şekillenmektelerdir. ,
Bu 10 hareketin bile farkında olarak en sevdiğiniz filmleri tekrar izleyerek kamera hareketlerinin sizde uyandırdığı hislerin farkında olmak ve hikaye ile ilişkisine dikkat etmek oldukça geliştirici olabilir.
