Sinemanın ilk zamanlarında filmlerin içerisine ses yerleştirilemiyor, filmlerde diyalog bulunmuyor, diyalog sayılanlar da genellikle ekranda beliren kısa bir açıklama yazısı oluyor. Sessizliğin rahatsız edici etkisinden kaçmak için “Benshi”lerden (Japon sinemasında sessiz dönemde beyaz perde yanında oturup filmi yorumlayan, anlatan, seslendiren kişi), orkestralardan yardım alınıyor, filmlerin düz bir görüntü olmaktan çıkması ve filmin etkisinin artması sağlanıyordu.
Sesin filmlere dahil olmasıyla beraber karakterlere özel diyaloglar yazılmaya başladı, foleyler, sahne sesleri, dublajlar filme dahil oldu.
Sesin nasıl işlediğini, nasıl bir etki yarattığını ve nasıl kullanılacağını bilerek hareket etmek senaryo yazımından final kurgu aşamasına kadar size destek olacaktır.
1. Diegetic Seslerin Kaydedilmesi
Çoğu filmde ilk ve en önemli şey diegetic sesleri kaydetmektir. Diegetic sesler filmin asıl sesleridir.
- Diyaloglar
- Çevre sesleri
- Kişi ve obje hareketleri
- Film içerisinde kullanılan enstrüman (filmdeki bir karakterin piyano çalma sahnesi gibi) sesleri filmin dünyası içinde yer alan asıl ses yani diegetic ses kategorisindedir.
Diegetic sesler temel ses ekipmanları yani boom mikrofonlar, yaka mikrofonları, kamera üstündeki mikrofon, ses kayıtçısı üzerindeki mikrofon aracılığıyla kaydedilir.
2. Diegetic Olmayan Ses Kullanımı
Film dünyanızın dışında kalan, filme dışardan dahil olan sesler diegetic olmayan seslerdir. “Yorum/Anlatı Sesleri” olarak da geçer. Bu sesler karakterler tarafından değil seyirciler tarafından duyulur.
- Anlatıcı
- Farklı ses efektleri
- Filmin atmosferine katkı sağlayan film müzikleri bu kategoriye dahildir.
Diegetic olmayan sesler sahneleri, temayı ve karakterleri yani filmi bütünleştirmek için önemlidir.
3. Film Müziği Seçeneklerini Keşfet
Film müziği, diegetic ve diegetic olmayan sesleri nasıl kullanacağınıza karar verdikten sonra en iyi destekçiniz olabilir.
Normalde tercih edilen yol, filmin kurgusu bittikten sonra film müziğinin bestelenmesidir. Düşük bütçeli ve bağımsız sinemacılar genellikle ücretsiz kaynakları kullanarak film müziklerini oluşturmayı tercih ediyor. Filminiz için orijinal film müziği oluşturmak istiyorsanız sizinle ortaklaşa çalışacak bağımsız müzisyenler bulabilirsiniz. Bunun için bazılarına garip ve güvensiz gelecek olsa da Reddit’teki film ve beste gruplarında bağımsız müzisyenler ile tanışmanız mümkün. Ücretsiz müzikler için de Youtube Müzik Kütüphanesi’ni inceleyebilirsiniz.
4. Ne Zaman Sessizliği Tercih Edeceğine Dikkat Et
Sesin daha dikkat çekici ve önemli olmasını sağlayan şeylerden birisi de sessizliğin kendisidir. Sürekli ses olması seyirciyi yorabilirken hiç ses olmaması bizi sinemanın ilk dönemlerine geri götürüp rahatsız edici bir ortam yaratabilir. Sesin etkileyici olabilmesi için ne zaman sessiz kalmanız gerektiğini fark etmelisiniz.
Diegetic ve diegetic olmayan seslerin filminizden eksilmesi (sahneniz için uygunsa eğer) sinematik bir an yakalamanızı sağlayabilir. Bu noktada seyirciyi kendinize daha çok çekebilirsiniz.
5. Foley ve ADR ile Seslerin Gücünü Arttır
Diegetic ve diegetic olmayan seslerin yanında foleyler ve ADR de büyük rol oynuyor. Bu aşamaların ikisi de kaydedilmiş sesin set ortamında güçsüz ya da bir miktar yetersiz ve eksik bir şekilde kaydedilmesinden sonra stüdyo ortamında tekrar kaydedilerek filmin etkisini arttırmayı sağlar.
Foley; bardak kırılması, kapı çarpması, su sesi gibi efekt sesleridir.
ADR; Automatic Dialog Replacement (Otomatik Diyalog Yerleştirmesi) aslında kısaca “Dublaj”dır. Çekim sonrası daha iyi ses kalitesi için oyuncunun aynı performansı stüdyo ortamında mikrofon karşısında kaydetmesidir. Ses kaydının sorun çıkardığı, motor sesi, uçak sesi, insan sesleri gibi seslerin duyulması sonucu bölünen sahnelerde tercih edilir.
Bu ikilinin bariz bir şekilde fark edilmesi seyircinin dikkatini dağıtacak ve filmin etkisini bir anda yok edecektir. Bu nedenle doğru ve belirsiz bir şekilde kullanılması gerekir.
Sesin etkili bir şekilde kullanılması ile seyirci filme, hikayeye kendini kaptıracaktır. Orijinal film müzikleri yaratmayı tercih etmeniz seyircinin daha çok ilgisini çekebilir ve dinlemekten bıkmadan her dinlediğinde aynı duyguya kapılmasını sağlayarak filminizin uzun süre yaşamasını sağlayacaktır.
Kaynak: NoFilmSchool